تابعیت در واقع رابطه یک فرد با حکومت است و به‌ اصطلاح حقوقی به معنای عضویت یک فرد در جمعیت تشکیل ‌دهنده یک دولت گفته می‌شود و یا به ‌عبارتی ‌دیگر تابعیت نشان ‌دهنده رابطه سیاسی، حقوقی و معنوی یک شخص با کشوری معین است. در این مطلب با انواع تابعیت آشنا خواهید شد.

با انواع تابعیت آشنا شوید

تابعیت در ایران ممکن است از سه روش به دست بیاید.

• از راه اجرای سیستم خون و خاک
• از طریق ازدواج
• از طریق پذیرش به تابعیت ایران

انواع تابعیت چیست و تابعیت اصلی یعنی چه؟ به تابعیتی که در ابتدا به دست می‌آید تابعیت اصلی گفته می‌شود و تابعیتی که درنتیجه دو وسیله ثانویه تحصیل می‌شود تابعیت اکتسابی نامیده می‌شود.

۱- تابعیت ذاتی

تابعیت ذاتی یکی از انواع تابعیت است؛ به تابعیتی گفته می‌شود که فرد به‌محض دنیا آمدن به‌صورت اتوماتیک آن را کسب می‌کند، در کشورهای مختلف دنیا تابعیت ذاتی و یا اصلی از دو طریق به شهروندان اعطا می‌شود.

۲- تابعیت خونی

بدان معنی می‌باشد که فرد تبعیت خود را به سبب تابعیت یکی از والدین خود در هنگام تولد کسب می‌کند، تقریباً تمام کشورهای دنیا تابعیت خونی را به رسمیت می‌شناسند، هرچند اخیراً در بعضی از کشورهای مهاجرپذیر، محدودیت‌هایی را نسبت به اعطای این نوع تابعیت به علت موقعیت جغرافیایی که فرد در آن به دنیا آمده، قائل شده‌اند. این محدودیت‌ها اغلب به دلیل به دنیا آمدن فرد در خارج از کشور اصلی در نظر گرفته شده است.

۳- تابعیت خاکی

بدان معنی می‌باشد که فرد تبعیت خود را صرف‌نظر از اینکه والدینش چه تابعیتی دارند و صرفاً به خاطر متولد شدن در کشوری مشخص کسب می‌کند. کشورهای آمریکا و کانادا این تابعیت را به رسمیت می‌شناسند. در اروپا تنها کشور ایرلند می‌باشد که تابعیت خاکی را قبول دارد و در سوئد در صورتی تابعیت خاکی اعطا می‌شود که کودک هیچ تابعیت دیگری نداشته باشد و از پدر و مادری بی‌هویت به دنیا آمده باشد.

۴- تابعیت اکتسابی

به تابعیتی گفته می‌شود که فرد در هنگام تولد آن را کسب نکرده و بعداً به خاطر پدید آمدن شرایطی آن را اخذ نموده است. که خود به چند دسته تقسیم می‌شود، این تابعیت یکی از انواع تابعیت است که مهاجرین می‎توانند از آن استفاده نمایند.

۵- تابعیت تحصیلی

به تابعیتی گفته می‌شود که درنتیجه‌ی اراده و درخواست فرد متقاضی صادر می‌شود. اغلب خارجیانی که در کشورهای غربی زندگی می‌کنند دارای این نوع از تابعیت می‌باشند. کشورهای مختلف پیش‌شرط‌های متفاوتی را برای صدور این تابعیت برای افراد خارجی دارند که از مهم‌ترین آن می‌توان اجازه اقامت دائم و بدون محدودیت فرد و همین‌طور مدت‌زمان اقامت وی در کشور میزبان را نام برد.

۶- تابعیت تبعی

به تابعیتی گفته می‌شود که شخص نه به اراده خود بلکه به اراده و خواست فرد دیگری دارا می‌شود. مانند فرزند خوانده‌ای که بنابر درخواست والدین جدیدش تابعیت پدر خوانده و یا مادر خوانده‌ی خود را کسب می‌کند.

۷- تابعیت تحققی

به تابعیتی گفته می‌شود که شخص درنتیجه ازدواج کسب می‌کند.

۸- تابعیت اجباری

به تابعیتی گفته می‌شود که فرد براثر اشغال و فتح کشورش توسط کشوری دیگری و یا تقسیم شدن کشوری به کشورهای کوچک‌تر دیگر به‌اجبار کسب می‌کند. فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و دیگر کشورهای بلوک شرق از قبیل چکسلواکی و یا یوگوسلاوی سابق را می‌توان از این نوع تابعیت نام برد.

۹- تابعیت افتخاری

به تابعیتی گفته می‌شود که دولت‌ها به‌صورت استثنائی به بعضی از اشخاص بسیار مهم به‌پاس تقدیر از خدماتی که ارائه داده‌اند و یا فعالیتی که داشته‌اند، اهدا می‌کند. مثلاً ایالات‌متحده آمریکا در سال ۱۹۹۹ به مادر ترزا تابعیت آمریکایی اهدا کرد و یا کانادا در سال ۲۰۰۱ به نلسون ماندلا تابعیت کانادایی اعطا کرد.

کره جنوبی در سال ۲۰۰۲ به مربی هلندی تیم ملی فوتبال خود تابعیت کره‌ای، دادیار دولت ایسلند به شطرنج‌باز معروف آمریکایی بابی فیشر در سال ۲۰۰۵ درحالی‌که در ژاپن در زندان بود تابعیت ایسلندی بخشید.

۱۰- تابعیت تجاری

به تابعیتی گفته می‌شود که بعضی از دولت‌ها به‌منظور جلب سرمایه برای توسعه اقتصادی کشورشان در مقابل پرداخت مبلغ قابل‌توجه ای تابعیت اهدا می‌کنند، به‌عنوان مثال می‌توان کشور هفتاد هزار نفری دومینیکا در دریای کارائیب را نام برد.

۱۱- تابعیت مذهبی

به تابعیتی گفته می‌شود که فرد به دلیل تعلق داشتن به مذهبی خاصی، بلافاصله پس از ورودش به کشوری، تابعیت آن کشور را کسب می‌کند، مانند تابعیت رژیم اشغالگر قدس، پس از پا گذاشتن هر مهاجر یهودی به خاک فلسطین اشغالی.